Çocuklarınızın Arkadaşlık İlişkilerini Nasıl Desteklersiniz?
Okul öncesi dönemde çocukların anne babaları, varsa kardeşleri ya da yakın akrabaları dışında iletişimde oldukları fazla kimse yoktur. Kendi yaş grubundan çocuklarla kurdukları iletişim ise yine akraba ya da komşu çocukları gibi anne baba kontrolünde gerçekleşen ilişkilerdir. Ancak çocuklar okula başladıklarında anne baba kontrolü eskisi kadar yoğun olmaz ve çocuklar kendi arkadaşlık ilişkilerini kurmaya başlarlar. Ancak kimi çocuklar arkadaş edinme sürecinde bazı sıkıntılar yaşayabilirler. Dışlanma, arkadaş edinmek istememe ya da iletişim kuramama gibi sorunlar çocukların sık yaşadığı sorunlar arasında bulunur. Peki ebeveynlerin çocukların sosyal beceriler kazanması ve bu becerilerin gelişmesinde desteği ne olabilir?
Çocuğunuza Arkadaşlık Kurma Becerilerini Nasıl Kazandırabilirsiniz?
Çocuğunuzun sosyal beceriler kazanmasını ve arkadaşlık ilişkilerini geliştirmesini istiyorsanız anne baba olarak yapabileceğiniz küçük ama etkili adımlar vardır. Her şeyden önce çocuğunuza rol model olmalısınız. Çocuğunuzun arkadaşları ile ilişkilerini ya da başka çocuklarla iletişim kurma biçimlerini gözlemleyerek eksik olduğu noktalarda rol model olma yöntemi ile ona yol gösterebilirsiniz. Oyun kurarak ya da kendi arkadaşlık ilişkilerinizi ona gözlemleme şansı vererek sürdürmek etkili bir yöntem olabilir.
Eğer çocuğunuzun diğer arkadaşlarla ilişki kurma biçimlerinde bir yanlış görüyorsanız, çocuğunuzu eleştirmek ya da yönlendirici cümleler kurmak yerine onu cesaretlendirmek ve doğru davranışları kendi üzerinizden göstererek doğru davranışa yönlendirebilirsiniz.
Anne baba olarak çocuğunuzun arkadaş edinmesine ve sosyal beceriler kazanmasına yardım etmek için onların arkadaşlarını eve davet etmesini destekleyebilirsiniz. Bu davet sırasında çocuğunuza neler yapabileceği konusunda destek olabilir ve arkadaşları ile güzel vakit geçirmesi için ne gibi aktiviteler düzenleyebileceği konusunda fikir verebilirsiniz. Aynı zamanda arkadaşlarından gelen davetleri de kabul etmesini teşvik ederek bu davetlere sizin kontrolünüzde katılmasını sağlayabilirsiniz. Ev davetleri dışında çocuğunuzun sosyal beceriler kazanabileceği doğum günü, okul partisi gibi etkinliklere katılması konusunda onu destekleyebilirsiniz. Oyun parklarına gitmek, çocuk tiyatrosu ya da konserleri gibi aktivitelere götürmek de bu konuda destekleyici olabilir.
Çocuğunuzun giyimine ve temizliğine özen göstermesini sağlamak da arkadaşlık kurması için destekleyici yöntemlerden biridir. Öz bakımına yeterli özen göstermeyen çocuklar arkadaşları tarafından dışlanabilir. Bu nedenle anne babaların özellikle de ilkokul çağındaki çocukların dış görünümüne daha fazla özen göstermesi ve bu konuda onları desteklemesi önemlidir.
Son olarak çocuğunuzun arkadaşları ile yaşadığı sorunlara birebir şahit olduğunuzda bu soruna müdahale etmek yerine olayı gözlemlemeli ve çocuğunuzun sorunu kendisinin çözmesine fırsat vermelisiniz. Çok büyük bir sorun olmadıkça çocuğunuzun iletişim biçimlerine müdahale etmemek ve sadece olayın akışını izlemek sosyal becerilerin gelişiminde oldukça büyük katkı sağlayacaktır.
Çocuğunuzun Arkadaşlık Sorunlarını Nasıl Dinleyip Çözümleyebilirsiniz?
Tıpkı yetişkinlerde olduğu gibi çocukların arkadaşlık ilişkilerinde de sorunlar yaşanabilir. Özellikle belli yaş dönemlerinde çocuklar dışlanma, iftiraya uğrama, tartışma gibi sorunlarla karşılaşabilir ve bu gibi durumlar sonucunda arkadaşlık edinmekten uzaklaşma, içine kapanma ve hırçınlaşma gibi tepkiler görülebilir. Bu gibi bir durumla karşılaştığınızda anne baba olarak şu adımları izleyebilirsiniz:
-
Öncelikle çocuğunuzu sakinleştirerek yaşadığı sorunu anlatmaya hazır hale getirmelisiniz. Ancak çocuğunuz olayla ilgili konuşmayı reddederse sürekli soru sorarak onu bunaltmak yerine sabırlı bir şekilde beklemelisiniz. “Anlatmaya hazır olduğunda seni dinlemek isterim” gibi cümlelerle onu dinlemek istediğinizi belirtebilirsiniz.
-
Çocuğunuz yaşadığı sorunu anlatırken sözünü kesmeden sabırlı bir şekilde dinlemelisiniz. Bu süreçte çocuğunuzun jest ve mimiklerini gözlemlemeli ve çocuğun bu olaydan nasıl etkilendiğini iyi şekilde analiz etmelisiniz.
-
Olayı dinledikten sonra çocuğunuzu suçlamadan destekleyici bir tavırla olayın neden olmuş olabileceğini anlatmalı ve sorunun çözümü için ne yapmayı düşündüğünü sormalısınız.
-
Çocuğun kendi bulduğu çözüm önerilerinde eksik bir nokta tespit ederseniz, anlayışlı bir şekilde ona bu sorunu birlikte çözebileceğinizi ve çözüm için önerilerinizi söyleyebilirsiniz.
Gerekli durumlarda öğretmenlerden, diğer çocuğun ebeveynlerinden ya da bir pedagogdan destek almaktan çekinmemelisiniz.
İlginizi çekebilir: Çocuk Psikolojisinde Aile İlişkilerinin Rolü